Jakie urządzenia podlegają pod UDT? Poznaj zasady!

Urząd Dozoru Technicznego (UDT) nadzoruje wiele maszyn i instalacji. Zapewnia ich bezpieczną eksploatację. Dowiedz się, które urządzenia wymagają zgłoszenia i przeglądów.

Czym jest Urząd Dozoru Technicznego (UDT)?

Urząd Dozoru Technicznego (UDT) sprawuje nadzór nad urządzeniami. Jego celem jest bezpieczeństwo eksploatacyjne maszyn. Dba o bezpieczeństwo ludzi i mienia. UDT działa na podstawie ustawy o dozorze technicznym.

W Polsce dozór techniczny wykonują trzy jednostki. Jest to Urząd Dozoru Technicznego (UDT). Działa także Transportowy Dozór Techniczny (TDT). Istnieje Wojskowy Dozór Techniczny (WDT). Siedziby UDT i TDT znajdują się w Warszawie. WDT nie ma osobowości prawnej.

Co to jest urządzenie techniczne?

Urządzenie techniczne to maszyna lub instalacja. Wykorzystuje zasady fizyki lub chemii. Może stwarzać zagrożenie. Zagrożenie dotyczy życia lub zdrowia. Dotyczy też mienia lub środowiska. Ryzyko wynika z ciśnienia gazów lub cieczy. Powstaje przy przemieszczaniu ładunków. Może pochodzić z materiałów niebezpiecznych.

Które urządzenia podlegają dozorowi technicznemu?

Rodzaje urządzeń podlegających dozorowi określa rozporządzenie. Jest to rozporządzenie Rady Ministrów z 7 grudnia 2012 roku. Przepisy obejmują cztery główne typy urządzeń. Są to urządzenia bezciśnieniowe. Dotyczą też urządzeń ciśnieniowych. Obejmują urządzenia transportu bliskiego. Wymagają dozoru urządzenia do odzysku par paliwa.

W ustawie o dozorze technicznym nie ma szczegółowego wykazu. Ogólne informacje znajdziesz w Art. 5.1 ustawy. Dokładny spis zawiera wspomniane rozporządzenie.

Urządzenia Transportu Bliskiego (UTB) pod nadzorem UDT

Urządzenia Transportu Bliskiego (UTB) to szeroka kategoria. Podlegają one dozorowi technicznemu. Muszą być zmontowane i sprawne. Przygotowanie do eksploatacji reguluje rozporządzenie z 30 października 2018 roku. Do UTB zalicza się wiele maszyn. Oto niektóre z nich:

• Wózki jezdniowe podnośnikowe
• Suwnice, wciągniki i wciągarki
• Żurawie (w tym wieżowe i szybkomontujące)
• Dźwigi (osobowe i towarowe)
• Podesty ruchome (w tym załadowcze)
• Układnice magazynowe
• Schody i chodniki ruchome
• Urządzenia dla osób niepełnosprawnych
• Dźwigniki
• Wyciągi towarowe i osobowe
• Przenośniki okrężne
• Urządzenia do przemieszczania kontenerów
• Urządzenia załadowcze i wyładowcze
• Układnice torów, wypornice, korektory położenia
• Przeciągarki pojazdów szynowych

Urządzenia ciśnieniowe i bezciśnieniowe objęte dozorem

Urządzenia ciśnieniowe stanowią dużą grupę. Podlegają one dozorowi technicznemu. Obejmują zbiorniki i instalacje pracujące pod ciśnieniem. Należą do nich:

• Kotły parowe i cieczowe (np. wodne powyżej 110°C)
• Szybkowary przemysłowe
• Zbiorniki ciśnieniowe (stałe i transportowe)
• Zbiorniki na gaz skroplony (LPG, CNG, LNG, H2)
• Urządzenia sprężarkowe
• Wytwornice acetylenu
• Rurociągi technologiczne i przesyłowe
• Zbiorniki w agregatach gaśniczych
• Instalacje urządzeń węzła cieplnego (powyżej 110°C)
• Duże pojemniki do przewozu luzem materiałów niebezpiecznych
• Urządzenia do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych

Autoklawy medyczne podlegają dozorowi. Dzieje się tak, jeśli są kotłami parowymi lub zbiornikami stałymi. Piaskarki również podlegają dozorowi. Są to zbiorniki stałe. Zbiorniki stałe wymagają decyzji zezwalającej. Dotyczy to nadciśnienia powyżej 0,7 bara. Iloczyn nadciśnienia i pojemności musi przekraczać 300 bar x litr. Kotły grzewcze powyżej 70 kW (paleniskowe) podlegają pełnemu dozorowi. Dotyczy to też kotłów kondensacyjnych powyżej 100 kW.

Urządzenia bezciśnieniowe to kolejna kategoria. Obejmują zbiorniki magazynowe. Przeznaczone są do materiałów ciekłych zapalnych. Dotyczą też materiałów trujących lub żrących. Są to zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe.

Transportowy Dozór Techniczny (TDT) – co nadzoruje?

Transportowy Dozór Techniczny (TDT) ma specyficzny zakres działania. Sprawuje dozór nad urządzeniami związanymi z transportem. Nadzoruje zbiorniki w ruchu drogowym. Obejmuje to zbiorniki LPG, CNG, LNG, H2 w pojazdach. Pod dozorem TDT są też urządzenia kolejowe. Dotyczy to cystern i hydroakumulatorów. Nadzoruje urządzenia do transportu towarów niebezpiecznych. Obejmują one pojazdy-baterie i kontenery-cysterny. TDT wydaje świadectwa ADR, RID, ADN. Dotyczą one przewozu towarów niebezpiecznych.

Proces rejestracji i eksploatacji urządzeń UDT/TDT

Urządzenia objęte dozorem wymagają rejestracji. Proces odbywa się w UDT lub TDT. Urządzenie musi przejść badanie odbiorcze. Jest to pierwszy krok. Następnie urządzenie jest rejestrowane. Kolejnym etapem jest certyfikacja. Dopiero po tym możliwe jest dopuszczenie do eksploatacji. Legalne użytkowanie wymaga decyzji zezwalającej. Decyzję wydaje właściwy organ dozoru.

Wnioski o rejestrację i badania można składać elektronicznie. Służy do tego platforma eUDT. Od 4 października 2021 UDT wydaje dokumenty elektronicznie. W przygotowaniu urządzenia do badania pomagają instrukcje eksploatacji. Ważne są też warunki techniczne z rozporządzeń.

Inspektor UDT przeprowadza badanie techniczne. Sprawdza stan urządzenia i wyposażenie. Weryfikuje oznakowanie. Wykonuje próby techniczne. Z czynności dozoru sporządza protokół. Protokół przechowuje się jako „księga rewizyjna”.

Naprawy, modernizacje i zmiana eksploatującego

Naprawy i modernizacje urządzeń wymagają zgody dozoru. Prace muszą wykonywać uprawnione zakłady. Po naprawie lub modernizacji inspektor przeprowadza badanie. Wydaje nową decyzję o dopuszczeniu do eksploatacji. Uszkodzenia stwarzające zagrożenie zgłaszaj natychmiast.

Zmiana eksploatującego wymaga zgłoszenia w UDT. Nowy eksploatujący przejmuje prawa i obowiązki poprzednika.

Kwalifikacje osób obsługujących i konserwujących urządzenia

Obsługa i konserwacja urządzeń wymagają kwalifikacji. Osoby wykonujące te czynności muszą mieć zaświadczenia. Zaświadczenia wydaje organ dozoru. Kwalifikacje dotyczą też spawania i lutowania. Obejmują obróbkę cieplną i produkcję elementów. Minimalny okres ważności zaświadczeń to 5-10 lat. Warto zapisać się na szkolenie UDT. Można zdobyć niezbędne kwalifikacje.

Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów dozoru technicznego

Nieprzestrzeganie przepisów ma poważne skutki. Eksploatacja bez wymaganego zezwolenia jest wykroczeniem. Grożą za to kary grzywny. Możliwe jest ograniczenie wolności. W przypadku zagrożenia UDT może wstrzymać eksploatację. Urządzenie może być wycofane z obrotu. Brak dozoru to też problemy z ubezpieczeniem. Najważniejsze jest jednak bezpieczeństwo. Nielegalna eksploatacja zagraża zdrowiu i życiu.

Znaczenie dozoru technicznego dla bezpieczeństwa

Dozór techniczny zapewnia bezpieczeństwo publiczne. Regularne kontrole wspierają jakość usług. UDT i TDT dbają o bezpieczną eksploatację. Ich działania pomagają identyfikować zagrożenia. Urządzenia muszą spełniać wymagania bezpieczeństwa. Dotyczy to projektowania i wytwarzania. Obejmuje naprawy, modernizacje i eksploatację.

Często zadawane pytania